Termin opłacania podatku od nieruchomości w przypadku zakończenia budowy

Kończymy budowę hali produkcyjno-usługowej. Prawdopodobnie około listopada br. otrzymamy pozwolenie na jej użytkowanie. Jednak zanim rozpoczniemy korzystanie z hali, chcemy zainstalować maszyny oraz przenieść niektóre już zakupione urządzenia. Pełne korzystanie z hali przewidujemy dopiero na połowę stycznia 2021 r. Od kiedy powinniśmy rozpocząć opłacanie podatku od nieruchomości za ten obiekt?

W przypadku opodatkowania podatkiem od nieruchomości nowo wybudowanych budynków lub ich części oraz budowli zastosowanie znajduje art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170 ze zm.). Stanowi on, że jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. W przypadku takich nieruchomości obowiązek podatkowy powstaje dopiero od początku roku następującego po roku, w którym budowa wspomnianych obiektów została zakończona lub w którym rozpoczęto użytkowanie budynku albo jego części przed ich ostatecznym wykończeniem. Odroczenie obowiązku podatkowego do nowego roku uzależnione jest albo od faktu ukończenia budowy, albo od rozpoczęcia użytkowania budynku. Przy czym chodzi o potoczne znaczenie terminu "rozpoczęcie użytkowania budynku lub budowli". Jak wynika z obowiązującego w tej materii orzecznictwa, nie ma tu znaczenia, czy odbyło się to zgodnie z prawem i czy rzeczywiście obiekt nadawał się do wykorzystywania. Okolicznością decydującą o powstaniu obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, co wynika z przytoczonego art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jest istnienie budynku lub budowli. Ta okoliczność powstaje wraz z wybudowaniem budynku (budowli). W wyniku zakończenia budowy powstaje nowy przedmiot podatku od nieruchomości. Uzależnienie obowiązku podatkowego od istnienia budynku (budowli) sprowadza się zatem do tego, że musi powstać nieistniejący wcześniej budynek (budowla).

Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie definiuje pojęcia zakończenia budowy, w związku z czym należy odwołać się do przepisów Prawa budowlanego, który co prawda też nie zawiera takiej definicji, ale można ją wywnioskować z poszczególnych przepisów tego aktu. Art. 54 Prawa budowlanego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333 ze zm.) stanowi, że inwestor, który wybudował na podstawie pozwolenia na budowę albo na podstawie zgłoszenia obiekt budowlany, powinien zawiadomić organ administracji architektoniczno-budowlanej o zakończeniu budowy. W przypadkach określonych w art. 55 ust. 1 Prawa budowlanego przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego inwestor musi uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie. Czytelnicy wspominają, iż w listopadzie br. otrzymają pozwolenie na użytkowanie, co oznacza iż należy przyjąć, że budowa obiektu zostanie zakończona. I ta okoliczność aktualizuje dla nich obowiązek w podatku od nieruchomości, który będą zobowiązani opłacać od 1 stycznia 2021 r.

Inną więc sytuacją jest rozpoczęcie użytkowania budynku lub jego części jeszcze przed ich ostatecznym wykończeniem (druga z przesłanek wynikających z art. 6 ust. 2 omawianej ustawy). W tym przypadku chodzi o rozpoczęcie faktycznego użytkowania budynku lub jego części. W takiej sytuacji nie muszą być spełnione warunki uprawniające do użytkowania budynku, jak zawiadomienie o zakończeniu budowy czy też uzyskanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. W takim przypadku nie ma znaczenia czy prace w obiekcie nadal trwają. Spełnione są dwa kryteria decydujące o powstaniu obowiązku podatkowego - istnieje budynek oraz rozpoczęto jego użytkowanie przed zakończeniem budowy.

"Art. 6 ust. 2 u.p.o.l. stanowiąc o okolicznościach, od których uzależniony jest obowiązek podatkowy używa określenia »zakończenie budowy« oraz »rozpoczęcie użytkowania obiektu budowlanego«, ale chodzi wyłącznie o stan faktyczny powodujący moment rozpoczęcia obowiązku podatkowego. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem powstanie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości uzależnione jest od faktu zakończenia prac związanych ze wznoszeniem obiektu budowlanego lub od rozpoczęcia jego użytkowania przed ostatecznym zakończeniem robót. Powstanie obowiązku podatkowego nie jest uwarunkowane uzyskaniem prawa do użytkowania budynku".

Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 9 października 2019 r., sygn. akt I SA/Bk 476/19