Ogłoszenie upadłości a podatek za firmowe nieruchomości

W stosunku do spółki jawnej ogłoszono upadłość. Spółka posiada kilka nieruchomości, za które dotychczas odprowadzany był podatek od nieruchomości. Czy w tej sytuacji na spółce nadal ciąży ten obowiązek? Jeśli tak, to według jakiej stawki należy regulować podatek od nieruchomości?

Spółka nadal pozostaje podatnikiem podatku od nieruchomości. Fakt ogłoszenia wobec niej upadłości nie powoduje, że przestaje być osobą prawną i nie pozbawia jej statusu przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 185 ust. 2 Prawa upadłościowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1520) skutkiem ogłoszenia upadłości będzie utrata zarządu nad majątkiem, jednak upadły nie utraci ani zdolności prawnej, ani zdolności do czynności prawnych. W efekcie tego Czytelnicy (wspólnicy) utracili zarząd majątkiem spółki na rzecz syndyka, który w imieniu upadłego podejmuje określone czynności. W ramach jednej z nich będzie zarządzał nieruchomościami spółki, czyli gruntami, budynkami i budowlami wchodzącymi w skład masy upadłościowej. Syndyk dokonywać będzie czynności na rachunek upadłego, lecz w imieniu własnym. Zatem spółka będąca w upadłości będzie reprezentowana przez syndyka. Jednak to spółka nadal będzie właścicielem masy upadłości, a nie syndyk. W praktyce fakt ogłoszenia upadłości nie powoduje utraty przez upadłego posiadania nieruchomości, co do których przysługuje mu prawo własności lub użytkowania wieczystego, z tym, że zarząd nad przedmiotami opodatkowania przysługuje wtedy syndykowi. To on, w czasie trwania postępowania upadłościowego, jest odpowiedzialny za realizację obowiązków płatnika i podatnika przez upadłego przedsiębiorcę. Zatem spółkę będzie obciążał obowiązek w zakresie podatku od nieruchomości.

Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy w orzecznictwie sądowym, gdzie podkreśla się, że konstrukcja podatku od nieruchomości ma charakter majątkowy (rzeczowy), a nie przychodowy, bowiem nie nawiązuje do wpływów z nieruchomości. Konstrukcja podatku skupia się na samej własności lub posiadaniu gruntów, budynków i budowli, użytkowaniu wieczystym gruntów. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 3 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Kr 96/19, orzekł, że przedsiębiorca będący w stanie upadłości (upadłości likwidacyjnej) jest dalej przedsiębiorcą w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70).

Jeśli chodzi o stawkę podatku, to brak jest uzasadnionych podstaw, aby z chwilą objęcia obowiązków przez syndyka posiadanie gruntów przez podatnika, które jest stanem faktycznym nadal istniejącym, miało przestać decydować o kwalifikacji gruntów (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2004 r., sygn. akt FSK 91/04). Tym samym posiadane przez spółkę (i faktycznie zarządzane przez syndyka) grunty, budynki i budowle należy uznać za związane z działalnością gospodarczą, co skutkuje możliwością ich opodatkowania stawkami przewidzianymi dla tego typu nieruchomości.